مقاله بررسی مزایا و معایب استفاده از روش قالب لغزنده عمودی

مقاله بررسی مزایا و معایب استفاده از روش قالب لغزنده عمودی در 76 صفحه ورد قابل ویرایش 

مزایا و معایب استفاده از روش قالب لغزنده عمودی

در مورد مزایای و معایب این روش اجرائی مباحث مختلفی وجود دارد. عده ای بطور کلی استفاده از قالب لغزنده عمودی را نامناسب می دانند یکی از معایب   عمده ای که این عده از نسبت به قالب لغزنده مطرح می کنند مسئله ایجاد تنش های مکانیکی است که در اثر بکارگیری این روش اجرائی در سطح بتن بوجود می آید. این ا فراد ادعا دارند که نیروی اصطحکاک ایجاد شده بین سطح قالب و بتن میتواند از مقاومت کششی بتن تازه ریخته شده بیشتر باشد و در نتیجه سطح بتن ترک خورده و باعث کاهش میزان دوام و مقاومت فشاری بتن میشود. در مقابل دست اندرکاران و طرفداران قالب لغزنده ادعا دارند که فقط زمانی که بین بیش از حد در داخل قالب بماند و سفت شود، چنین شرایطی اتفاق می افتد و در صورت به کارگیری روش های صحیح در اجرای عملیات قالب لغزنده  و استفاده از یک مخلوط مناسب بتن، کیفیت سازه اجرا شده توسط قالب لغزنده از کیفیت سازه مشابهی که توسط روش های معمولی قالب بندی اجرا شده نبایستی کمتر باشد افزودنی های بتن به بالا بردن کیفیت کار قالب لغزنده کمک شایان توجهی نموده استفاده از میکروسیلیکا روان کننده و دیر گیر باعث شده بتوان حتی با شن و ماسه شکسته شده نیز بتن های خوبی توسط قالب لغزنده ارائه داد. می توان مزایای استفاده از قالب لغزنده عمودی به شرح زیر بر شمرد:

1-   سرعت اجرای سازه بسیار بالاست

2-   اقتصادی است

3-   سازه اجرا شده کاملاً یکپارچه بوده و عاری از وجود درسهای ساختمانی عمودی و افقی است.

4- گرچه در صورت دقت در اجرای عملیات نمای بتن بسیار خوب و قابل قبول خواهد بود، معذالک امکان انجام عملیات نما کاری بر روی سازه بلافاصله بعد از بتن ریزی وجود دارد که باعث می وشد ملات نما بابتن تازه ریخته شده چسباندگی بهتری داشته باشد.

5-   نیازی به اجرای داربست نما به روشهای کلاسیک نیست.

6- امکان پیش ساخته کردن قطعات قالب در کارخانه وجود دارد و لذا عملیات درون کارگاه ساختمانی از لحاظ آهنگری و نجاری به حداقل می رسد.

7- امکان اجرای قسمت های دیگری از کار اجرای سازه ازقبیل بالا کشیدن خرپاهای سقف و غیره به طور همزمان با اجرای قالب لغزنده وجود دارد.

در اینجا لازم است نکته ای را یاد آور شویم و آن اینکه قالب لغزنده تنها برای اجرای سازه های مرتفع به صرفه خواهد بود (شکل 4).

همانطور که در شکل 4 مشخص است انجام عملیات قالب لغزنده برای ارتفاعات بالای بیست متر کاملاً به صرفه خواهد بود. در مقابل برای ارتفاعات کمتر از 10 متر اجرای سازه توسط قالب لغزند چندان مناسب نیست.

و اما معایب استفاده از قالب لغزنده را می توان به شرح زیر نام برد:

1- قیمت اولیه قالب گرانتر از قالب های معمولی است

2- اجرای باز شوها، برآمدگی ها و همچنین آرماتورهای انتظار مشکل است. اصولاً قالب لغزنده برای اجرای سازه هایی که مقطع ثابت داشته باشند مناسب تر است. نظیر سیلوهای گندم و امثال آن.

3-  برای اجرای سازه هایی که مقطع متغییر دارند، مانند دودکش های بالاتر از 100 متر، اجرای قالب لغزنده با مشکلات بیشتر همراه است. در پایان این کتاب قالب لغزنده مقطع متغیر صحبت خواهیم کرد.

4-  تدارکات اجرائی مشکل است. چون قالب لغزنده معمولاً 24 ساعته و به طور سه شیفت اجرا می شود، در نتیجه تأمین بتن و آرماتور و سایر تدارکات مورد نیاز آن حساس تر از کارهای معمولی است. در صورت قطع برق، وجود موتور ژنراتور ضروری است. همچنین بایستی پیش بینی های لازم در مورد خراب شدن ساز، دستگاه انتقال دهنده بتن مانند پمپ و یا جرثقیل و یا سایر وسایل کار را به عمل آورد.

5- در گرما و یا در سرمای شدید اجرای قالب لغزنده نسبت به روش های دیگر مشکلات بیشتری را به همراه دارد.

6- مقاومت نهایی ومشخصات مکانیکی بتن ریخته شده توسط سیستم لغزنده پائین تر از بتن ریخته شده توسط روشهای معمولی قالب بندی است. کمی جلوتر در مبحث سرعت بالا کشیدن قالب به این موضوع خواهیم پرداخت.

7- به طور کلی اجرای قالب لغزنده نیاز به نیروی متخصص بیشتری داشته و بایستی در جمیع جهات آن دقت لازم را به عمل آورد. به عنوان نمونه ای از این بی دقتی ها میتوان سیلوی کارخانه سیمان بهبهان را نام برد.  سیلوی مزکور که در سال 1356 توسط قالب لغزنده اجرا شده بود. در مهرماه 1370 به یکباره فرو ریخت و خسارت فراوانی به بار آورد.

و- تجهیزات کمکی

تجهیزات کمکی بیشماری در سیستمهای هیدرولیک مورد استفاده قرار میگیرند که بعضاً درسیستم هیدرولیک قابل لغزنده ضروری نیست، بعنوان مثال خنک کن، در بیشتر سیتمهای هیدرولیک بمنظور از بین بردن گرمای حاصل از فشار روغن مورد استفاده قرار میگیرد. در شکل 30 نیز یک خنک کن در کنار مخزن هیدرولیک نشان داده شده است.

تجهیزات کمکی در قالب لغزنده مورد استفاده قرار می گیرد بشرح زیر است:

1-   فشار سنج

فشار سنج برای نشان دادن میزان فشار روغن موجود در سیستم مورد استفاده است. بعضی از فشار سنج ها اعداد دقیقی را نشان نمی دهد. یک سری از فشار سنج ها که در بازار ایران بنام گیج گلیسرین معروف هستند، اعداد و ارقام دقیقتری را ارائه می دهند. همانطور که در صفحات قبل در معرفی جکهای قالب لغزنده مطرح گردید، هر یک از جکهای قالب لغزنده دارای یک حداکثر فشار روغن مجاز هستند. هر چه سطح مقطع جکها بیشتر باشد با فشار روغن کمتری میتوان قدرت بیشتر به دست آورد. بعنوان مثال جکهای قالب لغزنده ساخت روسیه دارای سطح مقطع 142 سانتیمتر مربع میباشد که در اثر استفاده از فشار روغن معادل 35 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع میزان قدرت آنها حدود 5 تن خواهد بود.

Kg  4970= 35  142

جکهای ساخت سوئد با فشار روغن 100 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع کارمی کند و قدرت آنها 3 تن میباشد. جکهای لغزنده ساچمه ای ساخت کارخانه بوذر جمهر با فشار روغن 70 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع 5/3 تن قدرت دارند.

لزومی ندارد که در زمان بلا کشیدن قالب از حداکثر قدرت جکها استفاده می کنیم، توسط فشار شکن نصب شده، فشار روغن را آنقدر پائین می آوریم که جکها مقابل را به بالا بکشند. بعنوان مثال فرض میشود که توسط جکهای لغزنده بوذر جمهر قالب لغزنده ای را به بالا می کشند. چنانچه فشار روغن روی عدد 35 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع باشد وضمناً قالب نیز به بالا کشیده شود دیگر لزومی نداردکه فشار روغن را توسط فشار شکن اضافه کنند تا از قدرت 5/3 تنی جکها استفاده نمایند. شکل صفحه بعد اپراتوری را نشان می دهد که بیش از حد فشار روغن را در سیستم بالا برده است.

2-   سوپاپ برگشت اتوماتیک

زمانیکه الکتروموتور وپمپ هیدرولیک خاموش شوند، سوپاپ برگشت اتوماتیک امکان برگشت روغن را بطور اتوماتیک بوجود می آورد.

3-    پرشر سوئیچ

پرشر سوئیچ قطعه ای که دارای فنر و ساچمه و همینطور پلاتین است. وقتی فشار روغن در سیستم هیدرولیک از حدی که پرشر سوئیچ بر مبنای آن تظیم شده است، فراتر رود، این قطع کنتاکت بین یک جفت سیم ایجاد می نماید.

از کنتاکت ایجاد شده میتوان بهره جست. میتوان توسط آن سلونوئید کنتاکتور اصلی را قطع نموده و پمپ را خاموش کرد و یا اینکه سلونوئید یک شیر تغییر مسیر را به کار انداخته و مسیر جریان روغن را تعویض نمود. در مدار هیدرولیک قالب لغزنده روسی، پر شر سوئیچ نصب میباشد.

4- تایمر

در بعضی از موارد روشن و خاموش کردن سیستم هیدرولیک و بالا کشیدن قالب را به وسیله نصب تایمر اتوماتیک تبدیل مینمایند. این تایمر بهمراه یک پرشر سوئیچ و یک مدار برقی این وظیفه را انجام میدهد. زمان تایمر را بایستی طوری تنظیم نمود که روغن موجود در سیستم فرصت کافی برای برگشت به مخزن را داشته باشد. درشکل 45 – الف یک تایمر و قطعات تشکیل دهنده آن، و همچنین در شکل 45 – ب مدار سیم کشی تایمر نشان داده شده است.

خرپاها یا تیرهای خمشی زیر پاگردها

مهار بندی قالب توسط خرپاها یا تیرهای خمشی به این ترتیب است که در زیر تخته کوبی پاگردها، دو طرف مقابل هم را توسط یک عضو خمشی به یکدیگر متصل می کنند. بدیهی است در صورتیکه دهانه داخلی کندو یا سازه مورد نظر کم باشد برای این عضو خمشی میتوان از یک پروفیل معمولی بهره گرفت ولی در زمانیکه دهانه داخلی سازه زیاد باشد پروفیل معمولی نمیتواند جوابگو باشد و بایستی توسط خرپاها این منظور را برآورده نمود. شکل 75 یک خرپای فلزی را نشان می دهد که دهانه های داخلی یک کندو را به هم متصل می کند.

تصمیم گیری در مورد محل قرار دادن اینگونه اعضا بسیار مهم ا ست.

شکل 76 – الف پلان یک سیلوی گرد را نشان می دهد که توسط تعدادی خرپای موازی هم به شکل نادرستی مهار بندی شده است. شکل 76- ب، قالب مذکور را بعد از  یک پیچش بطور اغراق آمیز نشان میدهد. حال برای اینکه قالب پیچیده شده را به حال اولیه برگردانیم، همین خرپاهای مهار بندی در مقابل تصحیح قالب از خود مقاومت نشان میدهند و اجازه نمی دهند قالب به حالت اولیه برگردد. نتیجه میگیریم که این نوع مهار بندی برای سیلوی گرد مناسب نیست.

برای  مهار بندی سلیوهای گرد میتوان روشهای مناسب تری به کار برد. درشکل 77 سیلوی به قطر 156 متر و ضخامت بتن 50 سانتیمتر که مربوط به کارخانه سیمان است، نشان داده شده است. یک فریم با قاب چهار گوش بمنظور مهار بندی در داخل این سیلو نصب شده ا ست. اعضای این فریم از جنس تیر آهن بال پهن نمره 36 میباشد. این فریم صلیب مورد نیاز قالب را تأمین می کند. تنها مشکلی که وجود دارد وزن زیاد آن است.